Sỏi bàng quang là chứng bệnh thường
gặp ở người trưởng thành, chiếm khoảng 1/3 các trường hợp có sỏi ở hệ tiết niệu.
Bệnh có thể gặp ở cả nam và nữ, nhưng nam giới có tỷ lệ mắc cao hơn. Ứ đọng nước
tiểu tiểu do có chướng ngại ở cổ bàng quang hay niệu đạo được xem là một trong
những nguyên nhân gây ra bệnh sỏi bàng quang.
Sỏi bàng quang luôn tiềm ẩn những
biến chứng nguy hiểm và rất khó lường với sức khỏe người bệnh nếu không được
phát hiện sớm và điều trị kịp thời. Vậy bệnh sỏi bàng quang là gì? Nguyên nhân, triệu
chứng của sỏi bàng quan là gì? Sỏi bàng quang có nguy hiểm không? Điều trị khó
hay dễ? Cùng Sỏi Mật Trái Sung tìm hiểu ngay qua bài viết sau đây.
Sỏi bàng quang là gì?
Sỏi bàng quang là một khối bao gồm
các chất hóa học khác nhau được hình thành từ thận, niệu quản hay tạo ra ngay ở
bàng quang. Sỏi bàng quang thường tròn, ít khi xù xì góc cạnh, có loại bé như hạt
ngô cũng có loại như quả trứng gà hay nắm tay, thường là một viên đôi khi có
nhiều hơn. Sỏi thường nằm ở đáy bàng quang di chuyển theo tư thế bệnh nhân. Khi
bị sỏi bàng quang tùy theo kích thước của viên sỏi, số lượng sỏi và một số yếu
tố khác mà có thể đưa đến một số biến chứng từ đơn giản đến phức tạp, nguy hiểm.
 |
| Hình minh họa về Sỏi bàng quang – Ảnh Sỏi Mật Trái Sung. |
Thành phần hóa học của sỏi đường
tiết niệu nói chung và sỏi bàng quang nói riêng chủ yếu là chất canxi và amoni
- magiê - photphat hoặc photphat canxi hoặc oxalic hoặc xystin, nhưng thường là
sỏi hỗn hợp và được bao bọc xung quanh bởi một lớp nhân tơ huyết - bạch cầu.
Sỏi bàng quang đôi khi chỉ có một
viên nhưng cũng có thể là nhiều viên sỏi tích tụ lại. Kích thước của sỏi bàng
quang cũng khác nhau, đôi khi chỉ nhỏ bằng hạt ngô, đốt ngón tay nhưng có trường
hợp to bằng quả trứng gà, đặc biệt có những trường hợp sỏi bàng quang nặng tới
1kg.
Nguyên nhân gây sỏi bàng quang
Bàng quang nằm ở vùng hạ vị, là một
túi cơ hình bầu dục, lúc căng đầy gồm có vùng đỉnh và vùng đáy. Chức năng của
bàng quang bao gồm chứa đựng nước tiểu, kìm được nước tiểu và cho thoát nước tiểu
theo ý muốn hoàn toàn và thoải mái. Giọt nước tiểu được bài xuất từ thận qua đường
dẫn niệu quản xuống đến lưu giữ ở bàng quang trước khi được bài xuất ra ngoài
qua niệu đạo.
Nguyên nhân hàng đầu gây sỏi bàng quang:
- Do sự ứ đọng nước tiểu trong bàng quang
- Sỏi từ hệ tiết niệu trên (sỏi trong thận, sỏi niệu quản) rơi xuống
- Sỏi sinh ra tại bàng quang do dị vật như đầu ống thông nước tiểu (do bí đái, tắc đái ở bệnh nhân hẹp niệu đạo, u tuyến tiền liệt, chít hẹp cổ bàng quang), túi thừa bàng quang hoặc sau phẫu thuật đường tiết niệu (mổ lấy sỏi thận, sỏi niệu quản, sỏi bàng quang).
 |
| Sỏi bàng quang (tiếng Anh là Bladder Stones). |
Dấu hiệu, triệu chứng của sỏi bàng quang
- Các dấu hiệu, triệu chứng phổ biến nhất của sỏi bàng quang:
- Tiểu dắt nhiều lần, nhất là ban ngày do đi lại, vận động nhiều
- Tiểu ra máu, có thể đái đục (bang quang bị nhiễm khuẩn)
- Có thể đau bụng dưới, đau buốt vùng hạ vị.
- Trong trường hợp có nhiễm khuẩn sẽ gây hiện tượng sốt nhẹ
Thăm khám lâm sàng có thể phát hiện
sỏi bàng quang, khi dùng ống thông sắt có tiếng chạm sỏi. Hoặc thăm trực tràng
có thể sờ thấy sỏi to khi bàng quang hết nước tiểu.
Soi bàng quang sẽ giúp nhận biết
được chính xác số lượng, hình dáng, kích thước và màu sắc sỏi. Ngoài ra còn có
thể phát hiện được các nguyên nhân của sỏi bàng quang như hẹp niệu đạo, u tuyến
tiền liệt hay túi thừa bàng quang.
Chụp Xquang vùng chậu hông thấy
có hình sỏi bàng quang. Các xét nghiệm nước tiểu cũng cho biết thêm được những
thông tin cần thiết như có hồng cầu, bạch cầu trong nước tiểu.
Sỏi bàng quang có nguy hiểm không?
Sự nguy hại của sỏi bàng quang là
nếu không phát hiện và xử trí thích hợp thì khi sỏi ở lại bàng quang lâu sẽ làm
tổn thương niêm mạc bàng quang do lượng nước tiểu thay đổi liên tục (trước khi đi
tiểu và ngay sau khi đi tiểu) và do sự co bóp của thành bàng quang làm cho viên
sỏi cọ sát nhiều lần vào niêm mạc gây viêm, loét và nhiễm khuẩn, chảy máu và sẽ
biến chứng viêm bàng quang cấp, nếu không được điều trị sẽ dẫn đến viêm bàng
quang mạn tính và sau đó có thể là teo bàng quang hoặc rò bàng quang.
Rò bàng quang là một biến chứng rất
phức tạp bởi vì nước tiểu sẽ chảy vào tầng sinh môn hoặc âm đạo. Nước tiểu chảy
ri rỉ qua âm đạo hoặc hậu môn gây nhiều bất tiện trong sinh hoạt và lâu ngày
gây nhiễm khuẩn. Ngoài ra, sỏi bàng quang còn có thể gây nên các biến chứng rất
nguy hiểm là viêm thận do nhiễm khuẩn ngược dòng và suy thận. Các biến chứng
này gây khó khăn cho việc điều trị và cũng rất tốn kém về thời gian và tiền bạc,
thậm chí có thể gây nguy hiểm tới tính mạng.
Cách điều trị sỏi bàng quang
Như trên ta đã biết sỏi bàng
quang gây ra cho bệnh nhân nhiều bất tiện và nếu bệnh không được chẩn đoán và
điều trị sớm sẽ gây ra nhiều biến chứng khó lường. Không hiếm gặp những trường
hợp có sỏi trong bàng quang nhưng do chủ quan không chịu điều trị sớm đã dẫn đến
tình trạng sỏi rơi xuống niệu đạo phải nhập viện mổ cấp cứu. Vậy hiện nay có những
phương pháp nào trong điều trị sỏi bàng quang?
 |
| Điều trị sỏi bàng quang. |
Điều trị bằng Tây Y
- Trường hợp sỏi bang quang có
kích thước nhỏ: có thể điều trị kháng sinh chống viêm, giảm đau, giãn cơ trơn để
bệnh nhân đái ra sỏi.
- Với những trường hợp không đái
ra sỏi được hoặc sỏi có kích thước nhỏ hơn 3cm thì có thể điều trị nội soi . Có
thể sử dụng máy tán sỏi cơ học, máy tán sỏi sử dụng sóng xung thủy điện lực
(Urat 1) hay máy tán sỏi bằng sóng siêu âm, laser.
- Với trường hợp sỏi to, sỏi
không thể tán được hoặc người bệnh có kèm theo hẹp niệu đạo, xơ cứng cổ bàng
quang, u xơ tiền liệt tuyến, túi thừa bàng quang thì phải tiến hành phẫu thuật.
Mổ sỏi bàng quang là phẫu thuật gắp sỏi đơn giản, ít tốn thời gian nhưng thời
gian hậu phẫu thường kéo dài hơn nhiều so với phương pháp tán sỏi nội soi.
Điều trị sỏi bằng Đông Y
Những nghiên cứu gần đây đã làm
sáng tỏ những lợi ích khó có thể thay thế của các thảo dược truyền thống trong
việc điều trị bệnh sỏi mà không cần đến các phương pháp tây y khác can thiệp. Điển
hình trong số đó là những thảo dược quý như: Kim tiền thảo, Nấm linh chi, Hương
phụ, Nhân trần, Kim ngân hoa, Uất kim,…giúp hỗ trợ tán sỏi, cải thiện các chức
năng gan mật, thận…từ đó khả năng sỏi tái phát sau khi điều trị là rất thấp.
Ngoài ra, đối với các trường hợp phát hiện sỏi muộn (đã biến chứng, viêm đau…)
cần phải phẫu thuật gấp cũng có thể sử dụng các bài thuốc này để phòng ngừa sỏi
tái phát, cải thiện chức năng gan mật, thận, giảm các triệu chứng khó tiêu, đầy
bụng…mà người bệnh sỏi thường mắc phải.
Ngoài ra, đối với các trường hợp
phát hiện sỏi muộn (đã biến chứng, viêm đau…) cần phải phẫu thuật gấp cũng có
thể sử dụng các bài thuốc này để phòng ngừa sỏi tái phát, cải thiện chức năng
gan mật, thận, giảm các triệu chứng khó tiêu, đầy bụng…mà người bệnh sỏi thường
mắc sau phẫu thuật.
Sỏi Mật Trái Sung được chiết xuất từ Trái sung, Kim tiền thảo, Nấm linh chi, Hương phụ, Nhân trần, Kim ngân hoa, Uất kim,… dùng cho các trường hợp bị sỏi mật, sỏi gan, sỏi thận, bùn mật và các trường hợp đã phẫu thuật lấy sỏi, tán sỏi.
